Joomla'da Makale-İçerik Yanılgısı

Bu yazıda, Joomla!'da 'article' kelimesinin karşılığı olarak neden makale değil de içerik kelimesini kullandığımıza değineceğim. Aslında burada giderek yaygınlaşan 'makale' kelimesinin kullanılmasının neden yanlış olduğunu dilimiz ve kelimenin anlamı ile Joomla!'da atfedilen yerini de karşılaştırarak kısaca açıklamaya çalışacağım. Çok yapılan bir yanlışa, hele bir de biz ön ayak olursak büyük hata olur. Öyle ki; bir hata çok küçük bir yerden çıkıp, toplumun bütününe yayılabiliyor. Bugün derslere, bırakın dersleri üç-beş satırlık haberlere makale diyen binlerle beraberiz. Önce bir bakalım, makale neymiş, içerik neymiş.

Makale: Bilim, fen konularıyla siyasal, ekonomik ve toplumsal konuları açıklayıcı veya yorumlayıcı niteliği olan gazete veya dergi yazısı. Arapça'dan dilimize geçmiş kelime.

İçerik: Bir şeyin içinde bulunanların bütünü, muhteva, mazruf.

Son zamanda web portalı için Joomla tercihi kullanarak dikkatimizi bir kez daha çeken Türk Dil Kurumu bu şekilde yer vermiş Güncel Türkçe Sözlük içerisinde. Ben kendimi bildim bileli bunda bir değişiklik yok aslında.
Joomla!'da bizim 'içerik' dediğimiz alan orijinal dilinde 'article' olarak geçer. Article kelimesi, biri de 'makale' olmak üzere onlarca ilişkili anlamda kullanılıyor. Mesela bunlardan birisi konuya çok uzak olan ama yine de ilişki kurulabilecek olan 'fıkra' (bent), bir diğeri 'yazı'dır. Tamamı yazı içeriği etrafında bulunan manalarda 'article' kelimesi kullanılıyor. Tabii bizim bunu tercüme ederken hem orijinalinden kopmamamız ve hem de kendi algı ve kullanım tavrımıza uygun karşılıklar tercih etmemiz lazım gelir.

Bir diğer yandan, Joomla içerik bileşeni (com_content) tek bir içerik türünü barınırır. Bu da kullandığımız, yazı girişi yaptığımız içerik türüdür. Hatta eleştirilen bu noktada Joomla içerik bileşeni Drupal'in CCK'sı işaret edilerek alt edilmeye çalışılır; buna karşın Joomla!'nın nispeten içerik türleri oluşturduğu söylenebilecek Resources, jSeblod, K2 ve Zoo gibi eklentileri ile karşılık verilir. Dolayısıyla Joomla içerik bileşeni, içerdiği tek bir içerik türü ile içeriğin kendisini oluşturur. Yani orijinal diliyle 'article' da onu tutan 'content' bileşeni de 'ha kel hasan, ha hasan kel' misali içeriktir; içeriği organize edip depolayan içerik bileşeninin kendisi ve eli koludur.

Bir Joomla içerik yapısı, barındırdığı tek içerik türü sebebiyle, farklı içerik türlerinde sunulabilecek tüm içeriği sunabilir. Açmak gerekirse; resim türünde içeriğinizi de yazı türünde içeriğinizi de müzik türünde içeriğinizi de aynı türde, Joomla içeriğinde sunabilirsiniz. Dolayısıyla bu Joomla içerik yapısını, farklı içerik türlerinden yalnızca biriyle ifade edemez, onunla sınırlayamaz, onlardan birini de dışlayamazsınız. Hal böyleyken Joomla!'nın orijinal dilinde 'article' olarak adlandırdığı öğeye Türkçe 'makale' değil, tamamını kapsayacak şekilde 'içerik' denmesi su götürmez bir doğruluk olur.
Makaleye dönecek olursak, makale yalnızca bir içerik türüne dahil olabilir. O da yazı içeriği ya da makale türü içerik olabilir. Bu durumda bile içerik türünü makale olarak sınırlamak doğru olmaz. Aslında bir aydınlatma ve fikir yazısı olan makalenin herhangi yazı çeşidini (genel olarak) ifade etmekte kullanılması başlı başına bir hata olur. Makaleyi makale haliyle literatürdeki yerinde bırakmak, hakkını teslim etmek, kelime olarak aslına sahip çıkmak en doğrusu.

Toparlayacak olursak;

Türkçe ve İngilizce anlamları ile birlikte Joomla!'nın içerik yapısını da değerlendirdiğimizde Joomla içerisinde makale yerleşik teriminin yeri bulunmuyor. Makalelerinizi yayınlamak için Makale isminde bir kategori oluşturmak ise elbette sizin elinizde. Ben Joomla!'yı İçerik Öğesi ve İçerik Yöneticisi ile kullanmaya devam edeceğim.

Doğru Türkçe kullanan Joomla için son sürümleri takip edeceğiniz adresimiz:

joomla.gen.tr/joomla-indir

Aytuğ Halil AKAR

2005 yılında Mambo ile tanıştı ve en büyük proje sitesini HTML'den Mambo'ya aktardı. Joomla!'ya Mambo'dan göçü anlatan ilk Türkçe kaynağı oluşturması ve Joomla Partnerliği'nde Türkçe çevirileri ile tanındı. 2006 Aralık ayında bir grup arkadaşıyla CMSTÜRK'ü kurdu, aynı ekip ile 2008 yılında Joomla Kitabını yazdı, 2010 yılında Joomla Portalı'nın temellerini attı. 2012'de Joomla Derneği Kurucu Yönetim Kurulunda Başkan olarak yer aldı. HTML, CSS, PHP biliyor, Notepad++ ve Firewoks kullanıyor. Uluslararası faaliyet gösteren bir organizasyonda görevli. Evli, baba, Uluslararası İlişkiler AÖ öğrencisi, Joomla Profesyoneli.

yazarın diğer yazıları >>